Παίρνοντας τη σκυτάλη από το 2022, φέτος συνεχίστηκαν οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εντείνοντας την πίεση στα εισοδήματα των νοικοκυριών στο τοπίο του υψηλού πληθωρισμού, αν και με μικρότερους ρυθμούς.
Πρωταθλητής στις αυξήσεις τιμών αναδεικνύεται το ελαιόλαδο.
Ελαιόλαδο: «Αγκάθι» για την εστίαση – Προβληματισμένοι οι επαγγελματίες
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η Eurostat για το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του 2023 που δείχνουν ότι οι τιμές ορισμένων ειδών αυξήθηκαν μεν, αλλά με χαμηλότερους ρυθμούς έναντι του 2022.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, οι τιμές των αυγών, του βουτύρου και της πατάτας στην ΕΕ είναι υψηλότερες από τον Ιανουάριο του 2021 και του 2022, αλλά όχι τόσο όσο κάποιους μήνες πριν, ενώ οι τιμές του ελαιολάδου αυξάνονται συνεχώς.
Τον Σεπτέμβριο του 2023, η τιμή του ελαιολάδου ήταν 75% υψηλότερη από τον Ιανουάριο του 2021. Τον Ιανουάριο του 2022, οι τιμές ήταν ήδη 11% υψηλότερες σε ετήσια βάση, ενώ μεταξύ Σεπτεμβρίου 2022 και Σεπτεμβρίου 2023, οι τιμές εκτοξεύτηκαν. 
Οι τιμές της πατάτας κατέγραψαν επίσης άλμα, καθώς τον Σεπτέμβριο του 2023 είχαν ανατιμηθεί κατά 53% από τον Ιανουάριο του 2021, με υψηλότερο ποσοστό αύξησης το 60% τον προηγούμενο Ιούνιο.
Όσον αφορά τις τιμές των αβγών, τον Σεπτέμβριο του 2023, ήταν 37% υψηλότερες από τον Ιανουάριο του 2021. Σταθεροποιήθηκαν τα 2 πρώτα τρίμηνα του 2023 και παρουσίασαν κάποια υποχώρηση τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους.
Οι τιμές του βουτύρου εξελίχθηκαν με παρόμοιο τρόπο. Κορυφώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2022 (+44% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021) και στη συνέχεια άρχισαν σιγά σιγά να μειώνονται. Τον Σεπτέμβριο, το βούτυρο ήταν 27% πιο ακριβό σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021.
Η μειωμένη παραγωγή εκτόξευσε τις τιμές στο ελαιόλαδο
Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός στο ελαιόλαδο στην Ισπανία και στην Ιταλία, στις άλλες δύο δηλαδή ελαιοπαραγωγικές χώρες της Ευρώπης ήταν 67%, ενώ στην Ελλάδα 28,8%. Στις ποσότητες που παράγουν Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία βρίσκεται η αρχή του νήματος για τη διαμόρφωση των τιμών στο ελαιόλαδο. Οι τιμές άρχισαν να παίρνουν τον ανήφορο την προηγούμενη σεζόν, το 2022-2023 όταν οι άλλες οι δύο χώρες -πλην της Ελλάδας- αντιμετώπισαν σημαντικά μικρότερη παραγωγή εξαιτίας ακραίας ξηρασίας. Φέτος η παραγωγή παραμένει προβληματική εκεί, ενώ και για την Ελλάδα είναι μια χρονιά μειωμένης παραγωγής.
Η εκτίμηση ότι σε επίπεδο προσφοράς θα λείψουν παγκοσμίως σχεδόν 1 εκατ. τόνοι την επόμενη εμπορική περίοδο 2023/24, τη στιγμή μάλιστα που τα αποθέματα βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, δημιουργεί σοβαρή αβεβαιότητα για το πού βρίσκεται το «ταβάνι» των αυξήσεων στις τιμές παραγωγού.
Ενόψει και των φετινών ελλείψεων, πυροδοτήθηκαν τους τελευταίους μήνες ανατιμήσεις και στα λιγοστά περσινά αποθέματα, με αποτέλεσμα σε περσινό λάδι ο καταναλωτής να «τρίβει τα μάτια του», αντιμετωπίζει στο ράφι τρελές αυξήσεις.
Η καινούργια παραγωγή έξτρα παρθένου ελαιολάδου στις 31 Οκτωβρίου ήταν στα 9,25 ευρώ το κιλό στη Λακωνία. Στην Ιταλία την προηγούμενη εβδομάδα πωλούνταν ως επί το πλείστον στα 8,70 – 8,80 ευρώ το κιλό και στην Ισπανία μέχρι 8,22 ευρώ.
