Θεμελιώδης νόμος στην οικονομία είναι αυτός της προσφοράς και της ζήτησης, ο οποίος αναφέρεται στη σχέση μεταξύ της ποσότητας ενός προϊόντος που οι πελάτες είναι πρόθυμοι να αγοράσουν (ζήτηση), της ποσότητας που οι παραγωγοί είναι πρόθυμοι να πουλήσουν (προσφορά) και της διαμόρφωσης της τιμής του. Αυτή η αλληλεπίδραση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης καθορίζει τόσο την τιμή όσο και την ποσότητα που διατίθεται σε μια αγορά. Με βάση συνεπώς τον παραπάνω νόμο όταν η προσφορά μειώνεται και η ζήτηση παραμένει σταθερή τότε η τιμή αυξάνεται.
Και εδώ έρχεται το παράδοξο με την διαμόρφωση των τιμών στο συμπύρηνο ροδάκινο. Φέτος υπολογίζεται ότι η παραγωγή αναμένεται να είναι μειωμένη κατά 30% σε σχέση με πέρυσι. Πέρυσι η τιμή ανήλθε στα 32 με 35 λεπτά το κιλό ενώ φέτος φαίνεται να καθορίζεται σε τιμές μεταξύ 35 λεπτά έως και 37 λεπτά το κιλό, ανάλογα με την ποικιλία.
Τώρα πως γίνεται να υπάρχει σημαντικά λιγότερη παραγωγή λόγω των ζημιών και των παγετών, να υπάρχει αυξημένο κόστος παραγωγής και η τιμή να διαμορφώνεται στα ίδια περίπου επίπεδα. Εδώ επέρχεται η έννοια του καρτέλ, δηλαδή η συμφωνία μεταξύ ανταγωνιστικών επιχειρήσεων για τη διατήρηση των τιμών σε χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι θα ήταν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η βιομηχανία λοιπόν δημιουργεί μια τεχνητή τιμή μικρότερη από αυτή που θα διαμόρφωνε η αγορά με στόχο την μεγιστοποίηση των κερδών της.
Η βιομηχανία μεταξύ άλλων αναφέρει ως αιτιολογία της προσφερόμενης χαμηλής τιμής τους δασμούς ύψους 30% που θα επέβαλαν οι ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Βέβαια η πραγματικότητα (27 Ιουλίου 2025) είναι ότι η Συμφωνία ΕΕ- ΗΠΑ προβλέπει ότι οι δασμοί που θα επιβληθούν στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ θα ανέρχονται στο 15%.
Οι προσφερόμενες τιμές είναι χαμηλότερες από το κόστος παραγωγής και μακριά από τις προσδοκίες των παραγωγών. Επιπρόσθετα η αύξηση του κόστους παραγωγής, οι ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα, η έλλειψη εργατικών χεριών μπορεί να οδηγήσουν σε εγκατάλειψη της καλλιέργειας με σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία. Η πολιτεία πρέπει να παρέμβει και άμεσα να στηρίξει τους παραγωγούς και να φροντίσει ώστε άμεσα να υπάρξει αναθεώρηση των τιμών.
Λινα Τουπεκτση
Γεωπονος, Υπ.Διδακτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Πολιτεύτρια ΝΔ Ημαθιας
