Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν η κυριότερη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σχεδόν 18 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους λόγω καρδιαγγειακής νόσου ένας αριθμός που αντιπροσωπεύει το 32% του συνολικού αριθμό θανάτων. Στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι εξίσου σοβαρό, καθώς περισσότεροι από ένας στους τρεις θανάτους σχετίζονται με καρδιαγγειακά αίτια. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας το 2019 (προ πανδημίας) κατεγράφησαν 124.538 θάνατοι εκ των οποίων 42.777 θάνατοι αποδίδονταν σε καρδιακά νοσήματα και νοσήματα των εγκεφαλικών αγγείων (ποσοστό περίπου 34.3%).
Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των θανάτων μπορεί να προληφθεί μέσω έγκαιρης διάγνωσης, συστηματικής ενημέρωσης και στοχευμένων παρεμβάσεων. Έρευνες δείχνουν ότι προγράμματα πρόληψης που εστιάζουν σε άτομα υψηλού κινδύνου μπορούν να προλάβουν έως και ένα καρδιαγγειακό συμβάν για κάθε 500 εξεταζόμενους.
Το Εθνικό Πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»
Ανταποκρινόμενο στην επιτακτική ανάγκη για πρόληψη, το υπουργείο Υγείας υλοποιεί το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Καρδιαγγειακών Κινδύνων «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ», με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».
Σε ποιους απευθύνεται
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλους τους πολίτες ηλικίας 30-70 ετών, οι οποίοι δεν έχουν γνωστό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Υπολογίζεται ότι δικαιούχοι είναι περίπου 5,5 εκατομμύρια πολίτες. Το πρόγραμμα παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ.
Το «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη στρατηγική προληπτικού καρδιολογικού ελέγχου, δομημένη σε τέσσερις φάσεις:
1. Δωρεάν αιματολογικές εξετάσεις: Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν μετρήσεις σακχάρου και λιποπρωτεϊνών, παρέχοντας βασικά δεδομένα για την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Όλοι οι πολίτες ηλικίας 30-70 ετών, οι οποίοι δεν έχουν γνωστό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, θα λάβουν παραπεμπτικό για τις δωρεάν εξετάσεις με sms στο κινητό τους.
2. Ιατρική αξιολόγηση από προσωπικό ιατρό: Η εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου γίνεται δωρεάν από προσωπικό ιατρό (γενικό ιατρό, παθολόγο, καρδιολόγο κλπ) βάσει συγκεκριμένων παραγόντων κινδύνου όπως υπέρταση, διαβήτης ή προδιαβήτης, κάπνισμα, τιμές χοληστερόλης με τη χρήση τεκμηριωμένου risk score. Όσοι πολίτες πραγματοποιήσουν τον βιοχημικό έλεγχο της πρώτης φάσης, θα λάβουν παραπεμπτικό για ιατρική αξιολόγηση με sms στο κινητό τους.
3. Εξειδικευμένος καρδιολογικός έλεγχος: Οι εξεταζόμενοι που βάσει των εξετάσεων και την εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου κατατάσσονται ως πολύ υψηλού κινδύνου παραπέμπονται για δωρεάν καρδιολογικό έλεγχο και υποβάλλονται σε υπερηχοκαρδιογραφική εξέταση, καρδιολογική εκτίμηση και έλεγχο για συμπτώματα στεφανιαίας νόσου. Και σε αυτή τη φάση το παραπεμπτικό θα το λάβουν οι δικαιούχοι με sms στο κινητό τους. Ο καρδιολογικός έλεγχος μπορεί να γίνει σε δημόσιες ή ιδιωτικές δομές υγείας σε όλη τη χώρα.
4. Δοκιμασία ισχαιμίας: Σε περιπτώσεις όπου εντοπίζονται ύποπτα ευρήματα, οι πολίτες παραπέμπονται για δωρεάν δοκιμασία ισχαιμίας για τη διάγνωση ή τον αποκλεισμό στεφανιαίας νόσου και εφόσον απαιτηθεί στη συνέχεια για στεφανιογραφία. Ο έλεγχος ισχαιμίας θα πραγματοποιείται στις Πανεπιστημιακές Καρδιολογικές Κλινικές και σε δημόσιες ή ιδιωτικές δομές υγείας σε όλη τη χώρα.
Γεράσιμος Σιάσος: «Το σπουδαιότερο πρόγραμμα πρόληψης που έχει σχεδιαστεί ποτέ στην Ελλάδα»
Ο Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Καρδιολογίας στο Νοσοκομείο «ΣΩΤΗΡΙΑ», Γεράσιμος Σιάσος συμμετείχε στο σχεδιασμό του προγράμματος και αναφέρει σχετικά:
«Το πρόγραμμα «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» είναι το σπουδαιότερο πρόγραμμα πρόληψης που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα. Ο σχεδιασμός του έγινε με τη συνεργασία του Υπουργείου Υγείας και έγκριτων επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο και άλλους φορείς. Πολλοί πολίτες αποφεύγουν τις προληπτικές εξετάσεις λόγω έλλειψης ενημέρωσης, φόβου διάγνωσης, οικονομικών δυσκολιών ή περιορισμένης πρόσβασης σε δομές υγείας. Η δωρεάν και εύκολη πρόσβαση στις εξετάσεις του προγράμματος ‘ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ’ αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για την αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων. Μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και των στοχευμένων παρεμβάσεων, όπως οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, η φαρμακευτική αγωγή, οι επεμβατικές πράξεις και η τακτική παρακολούθηση, το πρόγραμμα μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση των καρδιαγγειακών επιπλοκών, βελτιώνοντας τόσο τη δημόσια υγεία όσο και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Πιστεύουμε ότι η υλοποίηση του προγράμματος θα αποτρέψει πάνω από 10.000 καρδιαγγειακά συμβάντα ή θανάτους. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για τη πατρίδα μας, καθώς για πρώτη φορά θα συλλεχθούν εκτενή δεδομένα σχετικά με την επίπτωση των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου και τη σχέση τους με την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου. Οι πολύτιμες πληροφορίες που θα προκύψουν θα συμβάλουν στη βελτίωση της καρδιολογικής φροντίδας και θα ανοίξουν τον δρόμο για στοχευμένες θεραπείες και μελλοντικές πρωτοβουλίες πρόληψης».