Η αναγνώριση των χαρακτηριστικών του Σχολικού Εκφοβισμού μπορεί να αποβεί αρκετά χρήσιμη αφού βοηθά στην πρόληψη όπως επίσης και στην αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών σχολικού εκφοβισμού τόσο από γονείς όσο και από εκπαιδευτικούς.
Σχολικός εκφοβισμός, ένα φαινόμενο πλέον ευρέως γνωστό, ο οποίος θα μπορούσε να ορισθεί σαν οποιαδήποτε σωματικού ή ψυχολογικού είδους κακοποίηση, βία, εξαναγκασμός ή απειλή, με σκοπό την επικράτηση του θύτη προς το θύμα, τόσο κοινωνικά όσο και ψυχολογικά.
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι συνήθως επαναλαμβανόμενος και η προϋπόθεση η οποία εγείρει τον εκφοβισμό, είναι συνήθως οποιαδήποτε ανισορροπία, αδυναμία ή ιδιαιτερότητα του θύματος, τόσο σωματική όσο και κοινωνική. Χαρακτηρίζεται από την εχθρική πρόθεση του ατόμου που τον ασκεί, από την ανισορροπία ισχύος του ατόμου που τον δέχεται, όπως επίσης και από την επανάληψη επιθετικής συμπεριφοράς, σε σύντομο χρονικό διάστημα, με σκοπό να βλάψει ένα άτομο τόσο σωματικά, όσο ψυχολογικά και διανοητικά.
Ο σχολικός εκφοβισμός χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες.
Αρχικά υπάρχει ο ψυχολογικός, που σκοπό έχει να βλάψει και να μειώσει την κοινωνική υπόσταση και θέση ενός ατόμου.
Υπάρχει επίσης ο λεκτικός εκφοβισμός, ο οποίος περιλαμβάνει επίθετα και παρατσούκλια και διάδοση ψευδών πληροφοριών για το θύμα, απειλές, φωνές, αγενή και επιθετικό τόνο φωνής, χλευασμό, κοροϊδία, γέλια εις βάρος του θύματος και προσβολές, όπως επίσης και ο σωματικός εκφοβισμός, που είναι οποιαδήποτε πράξη η οποία μπορεί να βλάψει σωματικά ένα άλλο άτομο ή οτιδήποτε βρίσκεται στην κατοχή του ατόμου.
Τέλος, υπάρχει ο διαδικτυακός εκφοβισμός, στον οποίο με τη χρήση της τεχνολογίας ένα ή περισσότερα άτομα, στοχεύουν, απειλούν, παρενοχλούν και ντροπιάζουν ένα άλλο άτομο.
Μέσα στα χρόνια η επιστημονική κοινότητα έχει καταφέρει να αναγνωρίσει μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ατόμου που είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού, όπως επίσης και ενός ατόμου που ασκεί σχολικό εκφοβισμό. Η αναγνώριση των χαρακτηριστικών αυτών μπορεί να αποβεί αρκετά χρήσιμη αφού βοηθά στην πρόληψη όπως επίσης και στην αναγνώριση και διαχείριση περιστατικών σχολικού εκφοβισμού τόσο από γονείς όσο και από εκπαιδευτικούς.
Ένα άτομο το οποίο φαίνεται να δέχεται σχολικό εκφοβισμό, είναι πιθανό να έχει συναισθηματικές διαταραχές, ανεξήγητες μελανιές, κλεμμένη ή κατεστραμμένη περιουσία, απώλεια φίλων, αλλαγές στη διατροφή και στον ύπνο, μειωμένη αυτοεκτίμηση κ.ά. Από την άλλη, ένα άτομο το οποίο φαίνεται να είναι ο θύτης, είναι πιθανό να παρουσιάζει αυταρχικότητα, παρορμητικότητα, χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, μειωμένες επικοινωνιακές δεξιότητες κ.ά.
Τόσο οι γονείς, όσο και το σχολείο, μπορούν να ενημερωθούν για τον σχολικό εκφοβισμό και για τον ρόλο τους σε αυτόν. Αρχικά ένας γονέας, μπορεί να είναι εκεί για το παιδί του, να ακούσει σχετικά με το τι του συνέβη, να επικοινωνήσει με αυτό, να το ενθαρρύνει προκειμένου να μιλήσει για το περιστατικό και να το ενημερώσει για τα βήματα δράσης σε τέτοιες περιπτώσεις. Οι εκπαιδευτικοί, μπορούν με τη σειρά τους να ενημερώσουν τους μαθητές για τον σχολικό εκφοβισμό, να αναφέρουν τόσο τις συνέπειες όσο και τους τρόπους διαχείρισης σε τέτοιες περιπτώσεις.
Τα βασικά βήματα δράσης σε περίπτωση σχολικού εκφοβισμού, είναι αρχικά το παιδί να αγνοήσει τον νταή, να είναι ευθύς στο ότι θέλει να σταματήσει το άλλο παιδί και έπειτα αν αυτό δεν είναι αρκετό τότε να απομακρυνθεί από το σημείο. Έπειτα, ενισχύουμε τη φιλία μεταξύ των παιδιών, αφού ένα παιδί που είναι μόνο του είναι πιο πιθανό να δεχθεί σχολικό εκφοβισμό, παρά ένα παιδί που είναι ανάμεσα σε φίλους. Επιπλέον, εξηγούμε στο παιδί ότι είναι περισσότερο βοηθητικό να αποφεύγει τον νταή παρά να τον προκαλεί και πως σε περίπτωση σωματικής βίας, το παιδί μπορεί να σπρώξει τον νταή για να προστατέψει τον εαυτό του και έπειτα να απομακρυνθεί.
Η ενημέρωση σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό, είναι απαραίτητη για την καταπολέμησή του. Τόσο γονείς, όσο και εκπαιδευτικοί είναι σημαντικό να λάβουν ψυχοεκπαίδευση σχετικά με αυτόν και με τη σειρά τους να ενημερώσουν και να προστατεύσουν τα παιδιά.
Συγγραφέας: Χάρις Σταύρου, Κλινική Ψυχολόγος, Altius Mind Institute