Πρώτη φορά στη δημοσιότητα, με πρωτοβουλία του ΟΣΔΕΛ, στοιχεία για τον δημόσιο δανεισμό βιβλίων από ελληνικές δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες

Στο πλαίσιο της πρώτης διανομής δικαιωμάτων από Δημόσιο Δανεισμό, που αφορούν τα έτη 2023 και 2024, συγκεντρώθηκαν από τον ΟΣΔΕΛ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου) πλήρη στοιχεία δανεισμών από 85 αντιπροσωπευτικές δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες.
Σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, οι επιλογές δανεισμού αποκαλύπτουν ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τα είδη βιβλίων που προτιμήθηκαν για τα έτη αυτά. Παράλληλα, αναδεικνύουν ποια βιβλία δανείστηκαν περισσότερο, σε ποιους εκδοτικούς οίκους ανήκουν, ποιοι Έλληνες μεταφραστές, ποιες Ελληνίδες μεταφράστριες καθώς και ποιοι Έλληνες/Ελληνίδες και ξένοι συγγραφείς και εικονογράφοι βρίσκονται πίσω από τη δημιουργία των έργων που κέρδισαν το ενδιαφέρον του κοινού.
Συγκεκριμένα, το 43,1% των δανεισμών δείχνει την προτίμηση στα βιβλία μυθοπλασίας για ενήλικες, ενώ ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά τα υπόλοιπα είδη βιβλίων: το 20,4% των δανεισμών ανήκει σε βιβλία μυθοπλασίας για παιδιά, το 15% σε παιδικά εικονογραφημένα βιβλία, και με σημαντική απόσταση ακολουθούν τα επιστημονικά βιβλία με 7,8% και τα βιβλία γενικών γνώσεων για παιδιά με 5,8%.
Η λίστα με τα 50 πρώτα βιβλία που δανείστηκε το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, είναι η εξής:
| Βιβλία | Συγγραφέας | Εκδόσεις |
| Η σφραγίδα | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Τιρκουάζ | Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη | Ψυχογιός |
| Οι τρεις άσοι | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Ταξίδι στη Βενετία | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Αλμύρα. Η ευτυχία αλλιώς | Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη | Ψυχογιός |
| Το πράσινο φόρεμα | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Κάτω απ’ τη μηλιά | Μαρία Τζιρίτα | Ψυχογιός |
| Ροδανθός | Σόφη Θεοδωρίδου | Ψυχογιός |
| Η γιατρίνα | Πασχαλία Τραυλού | Διόπτρα |
| Άγραφος νόμος | Σόφη Θεοδωρίδου | Ψυχογιός |
| Το λουλούδι του πάγου | Μαρία Τζιρίτα | Ψυχογιός |
| Γράμμα από χρυσό (χρυσό εξώφυλλο) | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ: Βρόμικα κόλπα στο γήπεδο | Jürgen Banscherus | Μεταίχμιο |
| Η αγαπημένη των θεών | Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη | Ψυχογιός |
| Ολίβια | Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη | Ψυχογιός |
| Νυφικό από πορφύρα | Σοφία Βόικου | Ψυχογιός |
| Σε βαθιά νερά | Γιώργος Πολυράκης | Ψυχογιός |
| Μια συγγνώμη για το τέλος | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Λίγες και μία νύχτες | Ισίδωρος Ζουργός | Πατάκη |
| Το σπίτι δίπλα στο ποτάμι | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Γινάτι. Ο σοφός της λίμνης | Γιάννης Καλπούζος | Ψυχογιός |
| Ό,τι αγαπώ είναι δικό σου | Γιάννης Καλπούζος | Ψυχογιός |
| Μαργκώ | Άννα Ν. Γαλανού | Διόπτρα |
| Η εκδίκηση των αγγέλων | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Αγάπη – δηλητήριο | Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη | Ψυχογιός |
| Για ένα τανγκό στη Σμύρνη | Γιώτα Ν. Γουβέλη | Διόπτρα |
| Ευτυχία θα πει… | Μαρία Τζιρίτα | Ψυχογιός |
| Ψίθυροι του βαρδάρη | Σοφία Βόικου | Ψυχογιός |
| Τη μέρα που σε γνώρισα | Λένα Μαντά | Εκδ. Οίκος Α. Α. Λιβάνη |
| Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ: Η συνωμοσία της τσίχλας | Banscherus, Jürgen | Μεταίχμιο |
| Όσο αντέχει η ψυχή | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 1 | Jeff Kinney | Ψυχογιός |
| Τα πέντε κλειδιά | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Τα τρία μικρά λυκάκια | Ευγένιος Τριβιζάς | Μίνωας |
| Το παιχνίδι του νάνου | Χρυσηίδα – Χρύσα Δημουλίδου | Ψυχογιός |
| Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ: Το φάντασμα του σχολείου | Jürgen Banscherus | Μεταίχμιο |
| Έρωτας σαν βροχή | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
| Σέρρα. Η ψυχή του Πόντου | Γιάννης Καλπούζος | Ψυχογιός |
| Στη σκιά της πεταλούδας | Ισίδωρος Ζουργός | Πατάκη |
| Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 3 | Jeff Kinney | Ψυχογιός |
| Το προξενιό της Ιουλίας | Γιώργος Σ. Πολίτης | Ψυχογιός |
| Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ: Το μυστήριο του τσίρκου | Jürgen Banscherus | Μεταίχμιο |
| Πικρό γάλα | Μένιος Σακελλαρόπουλος | Ψυχογιός |
| Το κορίτσι της ντροπής | Σοφία Βόικου | Ψυχογιός |
| Η νύχτα της αλήθειας | Σπύρος Πετρουλάκης | Μίνωας |
| Η σιωπηλή ασθενής | Alex Michaelides | Διόπτρα |
| Οι κύκνοι το φθινόπωρο | Φανή Πανταζή | Ψυχογιός |
| Ο Γερμανός γιατρός | Σόφη Θεοδωρίδου | Ψυχογιός |
| Έρωτας πόλεμος | Καίτη Οικονόμου | Ψυχογιός |
| Η άλλη πλευρά του νομίσματος | Λένα Μαντά | Ψυχογιός |
Η κατάταξη των δέκα Ελλήνων και Ελληνίδων συγγραφέων με τη μεγαλύτερη συχνότητα δανεισμού ακολουθεί, με τον Ευγένιο Τριβιζά στην κορυφή, του οποίου η απήχηση παραμένει αμείωτη. Ο μεγάλος αριθμός των βιβλίων του και η διαχρονική του σχέση με τους αναγνώστες εξηγούν την πρωτιά του στη λίστα. Μαζί με τον Ευγένιο Τριβιζά βρίσκονται οι παρακάτω:
- Ευγένιος Τριβιζάς
- Λένα Μαντά
- Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη
- Χρυσηίδα – Χρύσα Δημουλίδου
- Μαρία Τζιρίτα
- Γιώργος Πολυράκης
- Σόφη Θεοδωρίδου
- Φίλιππος Μανδηλαράς
- Πασχαλία Τραυλού
- Αντώνης Παπαθεοδούλου
Οι δέκα πρώτοι/πρώτες Έλληνες και Ελληνίδες εικονογράφοι, των οποίων τα έργα συνόδευσαν πολλά από τα βιβλία για παιδιά και νέους που προτιμήθηκαν, βάσει συχνότητας δανεισμού, είναι οι εξής:
- Ναταλία Καπατσούλια
- Ίρις Σαμαρτζή
- Λήδα Βαρβαρούση
- Βαγγέλης Ελευθερίου
- Νίκος Μαρουλάκης
- Ντανιέλα Σταματιάδη
- Κατερίνα Βερούτσου
- Σοφία Ζαραμπούκα
- Ελίζα Βαβούρη
- Νικόλας Ανδρικόπουλος
Από τα δεδομένα που αντλήθηκαν, δε θα μπορούσαν να λείπουν και τα στοιχεία για τους Έλληνες μεταφραστές και τις Ελληνίδες μεταφράστριες. Η κατάταξη των δέκα πρώτων αναλυτικά:
- Μαρία Αγγελίδου
- Φίλιππος Μανδηλαράς
- Μάρω Ταυρή
- Πετρούλα Γαβριηλίδου
- Ρένα Ρώσση – Ζαΐρη
- Αντώνης Παπαθεοδούλου
- Βίκυ Λιανού
- Βασιλική Κοκκίνου
- Ευγενία Κολυδά
- Χαρά Γιαννακοπούλου
Με βάση τους δανεισμούς που πραγματοποιήθηκαν, προέκυψε επίσης μια ενδιαφέρουσα αποτύπωση εκδοτικών οίκων. Οι πρώτες δέκα εκδοτικές επιχειρήσεις είναι:
Από τα μεταφρασμένα βιβλία τη μεγαλύτερη δημοφιλία εμφανίζουν τίτλοι για παιδιά και νέους. Οι δέκα ξένοι συγγραφείς με τους περισσότερους δανεισμούς είναι:
- Jürgen Banscherus
- Elisabetta -Maria Dami
- Jeff Kinney
- Roger Hargreaves
- Daisy Meadows
- Orianne Lallemand
- Renée – Rachel Russell
- Jo Nesbø
- Axel Scheffler
- Julia Donaldson
Οι δέκα ξένοι εικονογράφοι με τους περισσότερους δανεισμούς, είναι:
- Axel Scheffler
- Roger Hargreaves
- Georgie Ripper
- Éléonore Thuillier
- Jeff Kinney
- Benji Davies
- Ingo Siegner
- David McKee
- Oliver Jeffers
- Λίζα Χενς
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως η πλειονότητα των βιβλίων που καταγράφονται, ακόμη και μέσα στα 50 πρώτα σε αναγνωσιμότητα, ανήκουν σε εκδόσεις άνω της πενταετίας (από το 2007 έως το 2020), ενώ εντοπίζονται ακόμη και τίτλοι από τη δεκαετία του ’90 (από το 1993 έως το 1999). Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την έλλειψη νέων τίτλων στις συλλογές των βιβλιοθηκών, η οποία είναι απόρροια των περιορισμένων οικονομικών πόρων τους και της υποχρηματοδότησής τους από το κράτος.
Επισημαίνεται πως ο ΟΣΔΕΛ, μετά από πολυετείς προσπάθειες για την υλοποίηση του θεσμού του δημόσιου δανεισμού στη χώρα μας, θα διανείμει φέτος για πρώτη φορά δικαιώματα για τους δανεισμούς από δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες των ετών 2023 και 2024 – περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ: https://www.osdel.gr/el/news/6161-kya-301025
osdel.gr: Θεμιστοκλέους 73, Αθήνα 106 83, τηλ. 210 3849 100, info@osdel.gr

