Καθώς βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα, κρούσματα και νοσηλείες δημιουργούν εύλογη ανησυχία για την εξάπλωση του κορωνοϊού με τον ΕΟΔΥ να έχει σημάνει συναγερμό και να συστήνει χρήση μάσκας όπου υπάρχει συνωστισμός.
«Καμπανάκι» για τα σχολεία
Η έξαρση των κρουσμάτων, όπως αναφέρει ο Οργανισμός, αναμένεται να επηρεάσει και τα σχολεία ενόψει του ανοίγματος μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης των λοιμώξεων του αναπνευστικού (λοιμώξεις από τον ιό SARS-CoV-2, γρίπη κ.α.) στα σχολεία συστήνεται από τον ΕΟΔΥ η τήρηση βασικών μέτρων από καθηγητές, μαθητές και λοιπό προσωπικό:
Τακτικό πλύσιμο των χεριών
Όταν τα χέρια είναι εμφανώς λερωμένα (σαπούνι και νερό)
- Πριν και μετά: Την προετοιμασία ή χορήγηση γεύματος
- Το γεύμα
- Τη χρήση της τουαλέτας
Το πλύσιμο των χεριών με υγρό σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, θα ακολουθείται από προσεκτικό στέγνωμα με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης και απόρριψή τους στους κάδους απορριμμάτων.
Εναλλακτικά, συστήνεται η εφαρμογή αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος.
- Καλός αερισμός των εσωτερικών χώρων διδασκαλίας. Συστήνεται να ανοίγονται τα παράθυρα τακτικά για τη βελτίωση του αερισμού.
- Αποφυγή ανεπαρκώς αεριζόμενων χώρων με συνωστισμό ατόμων (π.χ. διάδρομοι, σκάλες, χρήση ασανσέρ)
- Αποφυγή συγκεντρώσεων πολλών ατόμων – τήρηση φυσικών αποστάσεων
- Αποφυγή αγγίγματος προσώπου, μύτης, ματιών και στόματος και πλύσιμο των χεριών καλά πριν και μετά από αυτό
- Βήχας ή φτέρνισμα στον αγκώνα ή σε χαρτομάντιλο. Αν χρησιμοποιηθεί χαρτομάντιλο, θα πρέπει να πεταχτεί προσεκτικά μετά από μία μόνο χρήση και να ακολουθήσει πλύσιμο των χεριών.
- Εάν κάποιος/α μαθητής/τρια παρουσιάζει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού (πονόλαιμο, βήχα, καταρροή) ή έχει θετικό αποτέλεσμα εργαστηριακού ελέγχου για αναπνευστικό παθογόνο όπως SARS-CoV-2, ιό γρίπης ή RSV, συστήνεται να παραμένει στο σπίτι και να περιορίσει τις επαφές του με άλλα άτομα.
- Η παραμονή στο σπίτι συστήνεται μέχρι την υποχώρηση ή βελτίωση των συμπτωμάτων και την ολοκλήρωση τουλάχιστον 24 ωρών από την πλήρη υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών σκευασμάτων).
Ιός SARS-CoV2 – λοίμωξη COVID-19
Η θετικότητα στο σύνολο των ελεγχθέντων δειγμάτων παρουσίασε σημαντική αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο αριθμός των εισαγωγών για COVID-19 έφτασε τις 1.818 (1.496 την περασμένη εβδομάδα) και παρουσίασε αύξηση 44% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων εισαγωγών κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες.
Ο αριθμός των νέων διασωληνώσεων ήταν 31 (13 την προηγούμενη εβδομάδα) και παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων διασωληνώσεων κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες.
Ο αριθμός των ασθενών με λοίμωξη Covid-19 που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι είναι 70.
Την ίδια στιγμή καταγράφηκαν 57 (62 την περασμένη εβδομάδα) θάνατοι σε ασθενείς με λοίμωξη Covid.
Η παραλλαγή Eris (EG.5) ήταν η συχνότερη, καθώς εμφανίστηκε στο 40% των δειγμάτων, ακολουθούμενη από την BA.2.86 (38%) ενώ στην Τρίτη θέση πέρασε η Κράκεν (XBB.1.5) με 14%.
Στη χώρα μας έχουν συνολικά ανιχνευτεί 179 (102 την περασμένη εβδομάδα) στελέχη JN.1 (υπο-παραλλαγή της ΒΑ.2.86 που από 19/12 αναγνωρίστηκε ως υπο-παραλλαγή επιδημιολογικού ενδιαφέροντος), με ημερομηνία λήψης δείγματος από 3/10 έως 8/12. Ο πρόσθετος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από την JN.1 αξιολογείται διεθνώς επί του παρόντος ως χαμηλός.
Ιός της γρίπης
Η θετικότητα για γρίπη στην κοινότητα παραμένει πάνω από το 10% (sentinel) που αποτελεί ενδεικτικό εποχικό όριο έναρξης της επιδημικής δραστηριότητας της γρίπης κατά το ECDC και έχει αυξητική τάση.
Καταγράφηκαν 8 νέα σοβαρά κρούσματα με νοσηλεία σε ΜΕΘ, ενώ καταγράφηκε και 3 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη.
Από την εβδομάδα 40/2023 έως την εβδομάδα 52/2023 νοσηλεύτηκαν 29 άτομα με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη σε ΜΕΘ και καταγράφηκαν 8 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη.
Από την εβδομάδα 40/2023 έως και την εβδομάδα 52/2023 έχουν ανιχνευτεί συνολικά 113 θετικά δείγματα για γρίπη (9%).
Στα δύο κέντρα αναφοράς γρίπης έχουν τυποποιηθεί 112 δείγματα: 110 τύπου Α και 2 τύπου Β.
Από τα 93 στελέχη τύπου Α που υποτυποποιήθηκαν, τα 15 (16%) ανήκαν στον υπότυπο Α(Η3) και τα 78 (84%)στον υπότυπο Α(Η1).
Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός – RSV
H θετικότητα του RSV στα δείγματα sentinel ΠΦΥ παρουσίασε αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο αριθμός των νέων διασωληνώσεων ήταν 31 (13 την προηγούμενη εβδομάδα) και παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων διασωληνώσεων κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες.
Ο αριθμός των ασθενών με λοίμωξη Covid-19 που νοσηλεύονται διασωληνωμένοι είναι 70.
Την ίδια στιγμή καταγράφηκαν 57 (62 την περασμένη εβδομάδα) θάνατοι σε ασθενείς με λοίμωξη Covid.
Η παραλλαγή Eris (EG.5) ήταν η συχνότερη, καθώς εμφανίστηκε στο 40% των δειγμάτων, ακολουθούμενη από την BA.2.86 (38%) ενώ στην Τρίτη θέση πέρασε η Κράκεν (XBB.1.5) με 14%.
Τα συμπτώματα της υποπαραλλαγής που εξαπλώνεται ραγδαία
Η παραλλαγή JN.1 Covid είχε ταχεία εξάπλωση μέσα στον Δεκέμβριο του 2023 και πλέον έχει γίνει το πιο κοινό στέλεχος του ιού που εξαπλώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, σύμφωνα με τo Κέντρo Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των νέων κρουσμάτων και σε μικρότερο βαθμό των εισαγωγών στα νοσοκομεία. Τα κρούσματα JN.1 αυξάνονται, επίσης, στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, στην Κίνα και την Ινδία, και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στη χώρα μας.
Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη και ο γιατρός Γιάννης Ντάνασης συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα. Οι διεθνείς υγειονομικές αρχές επισημαίνουν πως δεν είναι ακόμα σίγουρο εάν οι λοιμώξεις από τη JN.1 προκαλούν διαφορετικά συμπτώματα από άλλες παραλλαγές, με το CDC να σημειώνει ότι «οι τύποι συμπτωμάτων και το πόσο σοβαρά είναι συνήθως εξαρτώνται περισσότερο από την ανοσία και τη γενική υγεία ενός ατόμου παρά από ποια παραλλαγή προκαλεί τη μόλυνση».
Σύμφωνα με το CDC, στα συμπτώματα αυτής της υποπαραλλαγής περιλαμβάνονται: Βήχας, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, μυικοί πόνοι, πυρετός, απώλεια γεύσης και όσφρησης, καταρροή ή ρινικό μπούκωμα, κόπωση, εγκεφαλική θόλωση «brain fog», δύσπνοια και ελαφρά γαστρεντερικά συμπτώματα (στομαχικές διαταραχές, ελαφρά διάρροια).
Τα τελευταία δεδομένα από το Γραφείο Εθνικής Στατιστικής του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Office for National Statistics), από τον Δεκέμβριο του 2023, υποδηλώνουν ότι τα πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα μεταξύ των ερωτηθέντων με covid-19 περιλαμβάνουν: Καταρροή (31,1%), βήχας (22,9%), πονοκέφαλος (20,1%), αδυναμία ή κόπωση (19,6%), μυϊκός πόνος (15,8%), πονόλαιμος (13,2%), προβλήματα ύπνου (10,8%), ανησυχία ή άγχος (10,5%).
Πολλά από τα συνηθέστερα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων της καταρροής και του βήχα, έχουν αναφερθεί σε άτομα με covid από το 2020, αν και η λίστα περιλαμβάνει ορισμένες νέες προσθήκες, όπως προβλήματα ύπνου και άγχος. Επιπρόσθετα, η απώλεια γεύσης και όσφρησης -κάποτε θεωρούνταν ενδεικτικό σημάδι της covid- αναφέρεται τώρα μόνο από το 2 έως 3 τοις εκατό των μολυσμένων ατόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ξαφνική άνοδος της JN.1 υποδηλώνει ότι είναι είτε πιο μεταδοτική είτε καλύτερη στην αποφυγή του ανοσοποιητικού συστήματός μας (ανοσοδιαφυγή). Ωστόσο, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, δεν φαίνεται να είναι πιο επιθετική από άλλες παραλλαγές που κυκλοφορούν, σύμφωνα με το CDC.
Τέλος, οι συστάσεις, παγκοσμίως, για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της covid-19 παραμένουν οι ίδιες: Μείνετε προσεκτικοί σε εσωτερικούς χώρους και εάν είστε θετικοί είναι καλύτερο να μείνετε σπίτι, απομονωμένοι από τους άλλους για κάποιες ημέρες. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ, «είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα υπάρχοντα εμβόλια και οι θεραπείες εξακολουθούν να λειτουργούν καλά και κατά της υποπαραλλαγής JN.1, επομένως αυτή η υποπαραλλαγή δεν επηρεάζει τις συστάσεις του CDC».